31.
قُل لَّكمُ مِّيعَادُ يَوْمٍ لَّا تَسْتَْخِرُونَ عَنْهُ سَاعَةً وَ لَا
تَسْتَقْدِمُونَ (بگو روز وعده داده شده بدون هیچ تاخیر و تقدیمی و به موقع رخ می
دهد)
32. وَ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ
لَن نُّؤْمِنَ بِهَاذَا الْقُرْءَانِ (کفار که حق را می پوشانند می گویند هرگز به
این قرآن ایمان نمی آوریم) وَ لَا بِالَّذِى بَينَْ يَدَيْهِ (و ایمان نمی آوریم
به کسی که آنرا به اجرا در می آورد) وَ لَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ
مَوْقُوفُونَ عِندَ رَبهِِّمْ يَرْجِعُ بَعْضُهُمْ إِلىَ بَعْضٍ الْقَوْلَ
يَقُولُ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُواْ (کسانی که طلب ضعف می کردند یعنی تنبلی و بی
توجهی به دریافت حقیقت نشان می دادند) لِلَّذِينَ اسْتَكْبرَُواْ (کسانی که
میخواستند خود را بزرگ و قوی و موفق و پیروزتر از قرآن نشان بدهند؛ لذا هم
مستضعفان و هم مستکبران هر دو ظالمند اولی به خود ظلم کردند دومی هم به خود و هم
به دیگران!) لَوْ لَا أَنتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِينَ
33. قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبرَُواْ
لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُواْ أَ نحَْنُ صَدَدْنَاكُمْ عَنِ الهُْدَى بَعْدَ إِذْ
جَاءَكمُ بَلْ كُنتُم مجُّْرِمِينَ (مستکبرین
به مستضعفین می گویند ما جلوی شما را نگرفتیم شما خود کوتاهی کردید یعنی خودتان
نمیخواستید هدایت یابید ما را بهانه نکنید!)
34. وَ قَالَ الَّذِينَ
اسْتُضْعِفُواْ لِلَّذِينَ اسْتَكْبرَُواْ بَلْ مَكْرُ الَّيْلِ وَ النَّهَارِ
(مستضعفین به مستکبرین میگویند مکر شب و روز شما بود که ما را از راه بدر کرد؛ اول
شب را فرمود بعد روز را زیرا شب حالت تاریکی و ظلمانی و نفهمی و ناتشخیصی دارد و
قدرت مکر و حیله قویتر کار میکند) إِذْ تَأْمُرُونَنَا (مستضعفین می گویند که شما
را امر و دستور می دادید که کافر به خدای متعال شویم) أَن نَّكْفُرَ بِاللَّهِ وَ
نجَْعَلَ لَهُ أَندَادًا وَ أَسَرُّواْ النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ الْعَذَابَ (یک
معنی آنست که شما مستکبرین ما مستضعفین را با اینکه پشیمان شده بودیم چون عذاب را
می دیدیم مجبور پنهان کردن آن می کردید؛ یک معنی دیگر آنست که مستکبرین با اینکه
عذاب را می دیدند باز ندامت و اشتباه خود را از همه پنهان میکردند؛ لذا بر حسب هر
دو معنی، هر دو ندامت و پشیمانی و اشتباهات خود را از همدیگر پنهان می کردند) وَ
جَعَلْنَا الْأَغْلَالَ فىِ أَعْنَاقِ الَّذِينَ كَفَرُواْ هَلْ يجُْزَوْنَ إِلَّا
مَا كاَنُواْ يَعْمَلُونَ
35. وَ مَا أَرْسَلْنَا فىِ قَرْيَةٍ
مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُترَْفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَفِرُونَ
(بدون هیچ استثنایی، رسولی بعنوان مخالفت و نهی از اعمال زشت قریه و منطقه ی ارسال
نکردیم (از اول خلقت تا روز قیامت) مگر آنکه عده ی که خود را مالک این قریه می
دانستند و مخاطب این انذار بودند می گفتند حقیقتا و کاملا ما با انچه که شما ما را
از آنها نهی و انذار می کنید کافریم و قبول نداریم؛ لذا این حکم کلی است و برای
همیشه همینگونه خواهد بود)!
36. وَ قَالُواْ نحَْنُ أَكْثرَُ
أَمْوَالًا وَ أَوْلَادًا وَ مَا نحَْنُ بِمُعَذَّبِينَ (در جواب به رسولان گفتند
ما آنقدر اموال و اولاد داریم که مانع عذابمان شوند)
37. قُلْ إِنَّ رَبىِّ يَبْسُطُ
الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَ يَقْدِرُ وَ لَكِنَّ أَكْثرََ النَّاسِ لَا
يَعْلَمُونَ (بگو آنکس که منرا پرورش داد تا به شما انذار دهم رزق شما و هر کس
دیگر را در اختیار دارد لذا او اگر بخواهد بسط و گسترش دهد نه فقط در حد اندازه
کثرت دهد بلکه در حد کیفیت و ماندگاری و اثرگذاری و هم او است که به اندازه به
انسانها می دهد!لذا خداوند متعال در مقابل کثرت (که در آیه قبل کفار بکار بردند)
بسط بکار برد و در مقابل اموال و اولاد هم رزق (ال دار یعنی معرفه یعنی مشخص شده)
بکار برد لذا می توان دریافت که رزق مورد نظر، اموال و اولادی که انسان را از عذاب
و بلا مصون بدارد!)
38. وَ مَا أَمْوَالُكمُْ وَ لَا
أَوْلَادُكمُ بِالَّتىِ تُقَرِّبُكمُْ عِندَنَا زُلْفَى (اموال و اولاد باعث تقرب
درگاه الهی حتی به اندازه درجه ی نمی دهد؛ اولا رزق اینچنینی متقرب درگاه الهی
نیست . ثانیا تقرب به درگاه الهی یعنی چه؟ تقرب یعنی نزدیکی! ظاهرا یعنی ارتباط
قوی با خدا داشتن و رابطه خیلی عالی و خیلی قوی با خدا داشتن مد نظر باشد) إِلَّا
مَنْ ءَامَنَ وَ عَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئكَ لهَُمْ جَزَاءُ الضِّعْفِ بِمَا
عَمِلُواْ وَ هُمْ فىِ الْغُرُفَاتِ ءَامِنُونَ (لذا اگر شما میخواهی از عذاب و
بلا در امان باشید بایستی ایمان و عمل صالحتان به راه باشد نه تولید مثل و تولید
مال! ایمان و عمل صالح به هر اندازه باشد ایمنی از عذاب و بلا به همان اندازه رخ
می دهد! لذا ظاهرا منظور این نیست که تولید مثل و تولید مال مخالف تقرب الهی است
بلکه میخواهد بفرماید تولید مثل و تولید مال خود به خود متقرب درگاه الهی نیست
بلکه هدف از تولید و توزیع و مصرف آن در جهت رضای الهی، که باعث به وجود آمدن عمل
صالح میشود، متقرب درگاه الهی و ایمن از عذاب الهی میشود و این همان پاداش دو
برابر است!)
39. وَ الَّذِينَ يَسْعَوْنَ فىِ
ءَايَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُوْلَئكَ فىِ الْعَذَابِ محُْضَرُونَ (کسانی که سعی می
کنند آیات الهی را ناتوان سازند و یا ناتوان جلوه دهند در عذابی که خود عاملش
هستند حاضر میشوند!)
40. قُلْ إِنَّ رَبىِّ يَبْسُطُ
الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ يَقْدِرُ لَهُ وَ مَا أَنفَقْتُم مِّن شىَْءٍ (آنچه را که
شما با برنامه و هدف از اموال و هر چیزی که قابل دادن به دیگران است، به دیگران
برسانید) فَهُوَ يخُْلِفُهُ (پس این رساندن و دادن برنامه های بعدی زندگی شما را
تعیین میکند یعنی هر انفاقی، پشت و عقبه ی دارد بعبارت دیگر رزقی که انفاق شده،
رزق دیگر را بهمراه خود میآورد) وَ هُوَ خَيرُْ الرَّازِقِينَ (و این برنامه
متوالی و پشت سر هم را خدای متعال قرار داد زیرا رزقی که او به انسان می دهد هیچ
وقت شر و بدی و محدودیت ایجاد نمی کند مگر آنکه انسان خود عاملش شود!)