تقيه چيست ؟
تقيه كلمه ايست كه از فعل " وقي " بوجود آمده است .
كه اين فعل با معناي باز داشتن ، نگه داشتن ، حفظ كردن – بكار مي رود .
شايان ذكر است كه " تقوا " هم از اين فعل ساخته مي شود .
در لغتنامه عربي " العين " آمده است :
تقوى ، در اصل " وقوى " بوده و سبس " و " در اثر فتحه ، بدل به " ت " شده است . و به همينصورت ، " تاء " در تقية .
بس تقيه نوعي حفظ كردن است ( حفظ جان و مال ، خود و ديگران ) ، بدين صورت كه در ظاهر ، موافقت و صلح و دوستي با هر آنچه كه ناپسند شخص آيد اما در باطن مخالفت شديد با آن چيز است .
شايان ذكر است كه :
تقيه ، سكوت و سكون و بي طرفي و بي توجهي و بي تفاوتي ، در برابر اوضاع و احوالات حاكم ( موجود ) نيست بلكه نوعي حركت و پويش همراه با رشد است كه مي توان به آن جهاد تمام عيار ناميد . اما جهادي بي صدا و بي هياهو ، بي ساز و برگ ظاهري .
شايان ذكر است كه اين تعريف ، بر گرفته از روايات و تاريخ زندگاني اهلبيت عليهم السلام مي باشد .
زيرا از طرفي در روايات آمده است : التَّقِيَّةُ مِنْ دِينِي وَ دِينِ آبَائِي وَ لَا إِيمَانَ لِمَنْ لَا تَقِيَّةَ لَهُ ( الكافي ج : 2 . ص : 219 ) يعني : تقيه از دين من و يدران من است و كسي كه تقيه ندارد ايمان ندارد . و از طرف ديگر، براي نمونه نمي توانيم لحظه ي سكوت و بي تفاوتي را در زندگاني اهلبيت عليهم السلام ببينيم ، چه در زندان و چه در حكومت ، چه در دوري ظاهري از زندگاني سياسي چه در قيام و جنگ با دشمن .
بنابراين، مهم آنست كه انسان چگونه از اين مسله استفاده كند ، كه اين مهم را هم اهلبيت مشخص فرمودند . در روايت است كه امام صادق عليه السلام فرمودند : التَّقِيَّةُ فِي كُلِّ ضَرُورَةٍ وَ صَاحِبُهَا أَعْلَمُ بِهَا حِينَ تَنْزِلُ بِهِ ( من لايحضرهالفقيه . 3 . 363 ) يعني : تقيه در هر امر ضروري نياز است و صاحبش بهتر مي داند كه چگونه از آن بهره ببرد . و اين " بهتر دانستن " ، يعني تشخيص موقعيت را دادند زيرا براي ضايع نشدن ( بي ثمر نماندن ) هر عملي ، بايد به اندازه طاقت مخاطب ( مخصوصا طاقت عقلي ) كار كرد . و اين حديث گواه اين مطلب است كه :
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ( صلي الله عليه و اله ) إِنَّا مَعَاشِرَ الْأَنْبِيَاءِ أُمِرْنَا أَنْ نُكَلِّمَ النَّاسَ عَلَى قَدْرِ عُقُولِهِمْ ( الكافي . 8 . 268 )
يعني : ما انبيا امر شده ايم كه به اندازه طاقت عقول مردم ، سخن بگوييم .
و اين همان حقيقت تقيه است .